Hartfalen is een chronische ziekte die redelijk veel voorkomt. De ernst van de aandoening verschilt per persoon. Soms heeft hartfalen grote invloed op het dagelijks leven. Ook autorijden kan daar onderdeel van zijn. Moet u bij het CBR melden dat u aan hartfalen lijdt? En wanneer moet u een rijbewijskeuring ondergaan? We vertellen u alles wat u moet weten over hartfalen en autorijden.
Wat is hartfalen?
Hartfalen wordt ook wel decompensatio cordis genoemd. Het is een chronische aandoening waarbij het hart het bloed minder goed rond pompt. Daardoor krijgen organen en spieren in uw lichaam minder bloed en ontstaan er verschillende klachten.
Hartfalen komt redelijk vaak voor. 20 tot 30 procent van de mensen krijgt ermee te maken. Meestal gaat het om mensen boven de 70 jaar, maar het kan op alle leeftijden voorkomen.
Symptomen
De klachten en de ernst van de klachten bij hartfalen verschillen per persoon. Deze symptomen komen vaak voor:
- Vermoeidheid
- Kortademigheid
- Langzaam herstel na inspanning
- Opgezette enkels en benen
- Gewichtstoename zonder meer te eten
- Onrustig slapen en ‘s nachts vaak moeten plassen
- Kriebelhoest (vooral bij plat liggen)
- Verstopping van de darmen
- Vol gevoel in de bovenbuik
- Verminderde eetlust
- Duizeligheid
- Hartkloppingen
- Geheugen- en concentratieproblemen
Oorzaken
Er zijn veel verschillende oorzaken voor hartfalen. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken:
- Hartinfarct: na een hartinfarct beschadigt de hartspier. Deze beschadiging zorgt ervoor dat de pompfunctie van het hart afneemt.
- Hoge bloeddruk: bij een hoge bloeddruk wordt de hartspier dikker en stijver, waardoor deze minder kracht levert.
- Hartkleplijden: bij hartkleplijden moet het hart harder werken doordat de hartkleppen vernauwd zijn of niet goed sluiten.
- Hartritmestoornis: bij een hartritmestoornis klopt het hart te langzaam, te snel of onregelmatig, waardoor het hart pompkracht verliest.
- Hartspierziekte: bij een hartspierziekte is de hartspier verwijd, verdikt of veranderd in bindweefsel. Daardoor neemt de pompkracht af.
Andere oorzaken zijn:
- Nierproblemen
- Infectieziekten
- Longaandoeningen
- Te snel of te langzaam werkende schildklier
- Chemotherapie
- Bestraling in de buurt van het hart
- Overmatig alcohol- en/of drugsgebruik
- Overgewicht
Behandeling
Hartfalen is niet te genezen. Wel zijn er verschillende behandelmethoden. Soms bestaat de behandeling (gedeeltelijk) uit het wegnemen van de oorzaak van hartfalen. Denk aan een operatie voor een onderliggende hartaandoening. Ook kunt u hartfalen medicatie krijgen die ervoor zorgt dat uw hart minder hard hoeft te werken. Hierdoor heeft u minder last van klachten.
U kunt ook zelf veel doen om uw klachten te beperken. Vooral door gezond te leven. Zo houdt u een gezonde leefstijl aan:
- Probeer af te vallen als u te zwaar bent.
- Eet gezond en gevarieerd.
- Eet weinig zout.
- Drink voldoende water en verspreid uw drinken over de dag.
- Rook niet.
- Drink geen alcohol.
- Beweeg voldoende.
Hartfalen en autorijden
De meeste mensen met hartfalen kunnen zonder problemen autorijden. Of u veilig kunt (blijven) rijden, hangt af van het soort en de ernst van uw klachten.
Melding maken bij het CBR
Om veilig te kunnen rijden moet u gezond zijn. Daarom moet u in de volgende situaties een Gezondheidsverklaring invullen:
- U gaat rijexamen doen.
- U heeft een rijbewijs voor een bepaalde tijd en wilt deze verlengen.
- U wilt uw groot rijbewijs verlengen.
- U wilt uw rijbewijs verlengen op of na uw 75e verjaardag.
- U mocht tijdelijk niet rijden en die periode is voorbij.
U bent verplicht om de Gezondheidsverklaring naar waarheid in te vullen. Als u lijdt aan hartfalen, geeft u dat aan op de verklaring. Het CBR gaat dan onderzoeken of u ondanks uw aandoening veilig kunt rijden.
Is geen van bovenstaande situaties op u van toepassing? Dan bent u niet verplicht om bij het CBR te melden dat u aan hartfalen lijdt. Toch kan het soms verstandig zijn om dit te doen. Overleg bij twijfel met uw arts. Hij of zij kan u vertellen of het nodig is om een Gezondheidsverklaring in te vullen.
Onderzoek
Als u op de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld dat u aan hartfalen lijdt, gaat het CBR onderzoeken of u rijgeschikt bent. Dit onderzoek bestaat uit één of meer van de volgende methoden:
- Rijbewijskeuring: een keuringsarts voert een algemeen medisch onderzoek bij u uit en deelt de resultaten met het CBR.
- Bezoek aan specialist: een specialist voert een onderzoek bij u uit en deelt de resultaten met het CBR. In het geval van hartfalen is de specialist een cardioloog.
- Rijtest: u gaat een stuk rijden samen met een deskundige van het CBR. Tijdens de rit controleert de deskundige of uw aandoening geen probleem vormt bij het autorijden.
Uitslag
Na het verzamelen van alle informatie neemt het CBR een besluit over uw rijgeschiktheid. Dit zijn de mogelijke uitslagen:
- U bent rijgeschikt: uw aandoening heeft nauwelijks tot geen invloed op uw rijvaardigheid. U krijgt een rijbewijs met een geldigheidsduur van 5 jaar. Bij het verlengen van uw rijbewijs moet u opnieuw gekeurd worden.
- U bent niet rijgeschikt: uw aandoening zorgt ervoor dat u niet (meer) veilig kunt rijden. Als u nog geen rijbewijs heeft, mag u dat ook niet aanvragen. Als u al een rijbewijs heeft, wordt deze ongeldig verklaard. Bent u het niet eens met deze beslissing? Dan kunt u een herkeuring aanvragen of bezwaar indienen. Meer daarover leest u in ons blog Wat te doen als u niet slaagt voor een rijbewijskeuring?
- U bent rijgeschikt voor een bepaalde tijd: u kunt veilig rijden, maar vanwege uw medische situatie vindt het CBR het noodzakelijk dat u regelmatig opnieuw gekeurd wordt. Daarom krijgt u een rijbewijs met een geldigheidsduur van 3 jaar of 1 jaar. Bij het verlengen van uw rijbewijs moet u opnieuw gekeurd worden.
- U bent rijgeschikt onder voorwaarden: u kunt veilig rijden, mits u aan bepaalde voorwaarden voldoet. Bijvoorbeeld dat u medicatie gebruikt of aanpassingen aan uw auto doet. U hoort van het CBR welke voorwaarden op u van toepassing zijn.
Het reguliere rijbewijs heeft een onbeperkte geldigheidsduur en kan na 10 jaar zonder keuring verlengd worden. Als u bij het CBR aangeeft dat u aan hartfalen lijdt, krijgt u altijd een rijbewijs met een maximale geldigheidsduur van 5 jaar. Dit komt doordat hartfalen een chronische ziekte is die goed in de gaten gehouden dient te worden. Het verschaffen van een rijbewijs met een beperkte geldigheidsduur geeft het CBR de kans om regelmatiger te controleren of u nog veilig kunt rijden.
Veelgestelde vragen
Hoe zit het met een ICD kastje en autorijden?
Wanneer u weer mag autorijden na het plaatsen van een ICD, hangt af van de reden dat deze geplaatst is. Als er al eerder een ernstige ritmestoornis is geweest, mag u in ieder geval 2 maanden niet autorijden. Als de ICD enkel is geplaatst ter voorkoming van een ernstige ritmestoornis, mag u in ieder geval 2 weken niet autorijden. Na de periode van 2 weken of 2 maanden gaat u op controle. Als de ICD in de betreffende periode geen schok heeft afgegeven, ontvangt u van de cardioloog een geschiktheidsverklaring voor maximaal 5 jaar. Daarmee kunt u bij het CBR een rijbewijs aanvragen.
Hoe zit het met medicatie hartfalen?
Als u medicatie gebruikt, gelden mogelijk andere regels over hartfalen en autorijden. Bespreek dit met uw arts. Hij of zij weet meer over de invloed van uw medicijnen op de rijvaardigheid.
