ALS is een ernstige ziekte die u in het dagelijks leven erg kan beperken. Natuurlijk is het fijn om zo mobiel mogelijk te blijven. Maar dat moet wel veilig zijn. Er zijn daarom extra regels over autorijden voor mensen met een spierziekte. We vertellen u alles wat u moet weten over ALS en autorijden.
ALS staat voor Amyotrofische Laterale Sclerose. Het is een ernstige spierziekte waarbij de zenuwen die uw spieren aansturen worden aangetast. Daardoor vallen steeds meer spieren uit. Dit zorgt voor allerlei problemen met bewegen. Uiteindelijk resulteert het in verlamming.
ALS is een zeldzame ziekte. In Nederland krijgen elk jaar zo’n 500 mensen de aandoening. Het komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Meestal ontstaat het bij mensen tussen de 40 en 60 jaar.
Symptomen aan het begin van ALS zijn vaak niet heel duidelijk of ernstig. Er wordt daarom onderscheid gemaakt in vroege symptomen en latere symptomen:
Kenmerkend voor ALS is dat de symptomen steeds erger worden.
Er is niet één duidelijke oorzaak aan te wijzen voor het ontstaan van ALS. Meestal is het een combinatie van verschillende factoren, zoals leefstijl en blootstelling aan schadelijke stoffen. In ongeveer 10 procent van de gevallen is de ziekte erfelijk.
ALS is een progressieve ziekte. Dat betekent dat de klachten in de loop van de tijd steeds erger worden. De ontwikkeling kan per patiënt wel erg verschillen. Na de diagnose leven mensen met ALS gemiddeld nog 3 tot 5 jaar. Er zijn gevolgen op veel verschillende gebieden:
Helaas is er nog geen behandeling beschikbaar die ALS geneest. Soms kunnen bepaalde medicijnen de ziekte met ongeveer 3 maanden remmen.
Er zijn wel behandelmethoden die het leven met ALS iets prettiger kunnen maken. Er zijn speciale ALS-behandelteams die bestaan uit verschillende behandelaars. Denk aan een revalidatiearts, een logopedist, een fysiotherapeut, een ergotherapeut, een diëtist, een psycholoog en een maatschappelijk werker. Deze behandelaars zorgen er samen voor dat u zo lang mogelijk dagelijkse dingen kunt blijven doen.
ALS is een progressieve ziekte, wat betekent dat de klachten steeds erger worden. In het begin zult u nog niet veel van de aandoening merken. U bent wat onhandiger, maar de ziekte beïnvloedt u verder nog niet erg in het dagelijks leven. Autorijden gaat in het begin daarom meestal ook nog prima. Maar na verloop kan ALS uw rijvaardigheid negatief beïnvloeden. Daarom gelden er extra regels voor autorijden.
Welke regels voor u gelden, is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. We bespreken 3 situaties:
Iedereen die rijexamen wil doen, moet een Gezondheidsverklaring van het CBR invullen. Hierin beantwoordt u een aantal vragen over uw gezondheid. Als u ALS heeft, vult u dat in op de verklaring. Het CBR gaat dan onderzoeken of u ondanks uw ziekte veilig kan rijden.
Heeft u al een rijbewijs en heeft u onlangs de diagnose ALS gekregen? Bespreek dan met uw arts wat dit betekent voor autorijden. Hij of zij kan inschatten of het nodig is om een Gezondheidsverklaring in te vullen.
Heeft u al langer ALS, heeft u een geldig rijbewijs en worden uw ALS-klachten plotseling erger? Dan kunt u het beste meteen uw arts raadplegen. Meestal zal uw arts adviseren om een Gezondheidsverklaring in te vullen, ook als u onlangs nog bent gekeurd. Als uw klachten ernstig zijn, kan uw arts u ook adviseren om tijdelijk te stoppen met rijden.
Goed om te weten is dat het niet verplicht is om een Gezondheidsverklaring in te vullen als u al een geldig rijbewijs heeft.
Als u op de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld dat u ALS heeft, gaat het CBR onderzoek doen naar uw rijgeschiktheid. U wordt dan uitgenodigd voor een medische keuring rijbewijs of een bezoek aan een neuroloog. De keuringsarts of neuroloog voert een medisch onderzoek bij u uit. De arts kijkt hierbij naar mogelijke beperkingen voor het autorijden.
Soms heeft het CBR naar aanleiding van het rapport van de keuringsarts of neuroloog nog meer informatie nodig. U wordt dan uitgenodigd voor een rijtest. U gaat dan een stukje rijden samen met een deskundige van het CBR. Tijdens de rit controleert de deskundige of uw ziekte u niet belemmert tijdens het autorijden.
Als het CBR alle benodigde informatie binnen heeft, wordt er een besluit genomen over uw rijgeschiktheid. Dit zijn mogelijke uitslagen:
Het reguliere rijbewijs heeft een onbeperkte geldigheidsduur en moet na 10 jaar verlengd worden. Als u bij het CBR aangeeft dat u ALS heeft, zal u altijd een rijbewijs met een geldigheidsduur van maximaal 5 jaar krijgen. Dit komt doordat ALS een progressieve ziekte is, wat betekent dat de klachten steeds ernstiger worden. Daarmee kan ook autorijden steeds lastiger worden. Daarom is het belangrijk dat mensen met ALS regelmatig gekeurd worden.
