ADHD en autorijden

Laatste update:
17 maart 2025
Leestijd: 12 Minuten
Auteur:
Esther Reitsema

ADHD en autorijden gaat meestal prima samen. Toch kunnen sommige vaardigheden tijdens het rijden voor mensen met ADHD lastiger zijn. Daarom gelden er voor hen extra regels over autorijden. We vertellen u alles wat u moet weten over ADHD en autorijden.

Wat is ADHD?

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Mensen met ADHD hebben een afwijking in de kleine onderdelen van de hersenen. Hun hersenen reageren eerder op prikkels. Dat zorgt ervoor dat mensen met ADHD zich soms anders gedragen dan mensen zonder ADHD. 

Er wordt geschat dat 3 tot 5 procent van de kinderen ADHD heeft. Bij volwassenen is dat 2 tot 3 procent. Vaak wordt de diagnose op jonge leeftijd gesteld. Meer jongens dan meisjes hebben ADHD. Op volwassen leeftijd is dat verschil kleiner.

Dit zijn de belangrijkste kenmerken van ADHD:

  • Problemen met aandacht: het is voor mensen met ADHD moeilijker om hun aandacht ergens bij te houden. 
  • Problemen met hyperactiviteit: mensen met ADHD zijn vaak erg druk en bewegen veel.
  • Problemen met nadenken: mensen met ADHD doen vaker dingen zonder daar eerst over na te denken. Ze zijn vaker impulsief. 
  • Problemen met gevoelens en gedrag: mensen met ADHD hebben vaak moeite met controle houden over hun gedrag en emoties. 

De kenmerken van ADHD verschillen bij jongens/mannen en meisjes/vrouwen. Vaak zijn meisjes/vrouwen minder druk en eerder dromerig en snel afgeleid. Hierdoor wordt de diagnose bij meisjes en vrouwen vaak minder snel gesteld.

ADD is een subtype van ADHD. Heeft u ADD? Lees dan ons blog Kunt u met ADD autorijden?

Oorzaken

Er is niet één duidelijke oorzaak aan te wijzen voor het ontstaan van ADHD. Hier wordt momenteel nog veel onderzoek naar gedaan. Wel is bekend dat de volgende factoren een rol kunnen spelen:

  • Regelfuncties van de hersenen: de hersenen van mensen met ADHD werken iets anders dan die van mensen zonder ADHD. Vooral bij kinderen lijken de hersenfuncties minder goed te werken. 
  • Erfelijkheid: onderzoekers denken dat erfelijkheid de grootste rol speelt bij ADHD. Waarschijnlijk zorgen meerdere genen er samen voor dat iemand aanleg heeft voor ADHD. Als iemand aanleg heeft voor ADHD, betekent dit niet automatisch dat diegene ADHD krijgt. 
  • Omgeving: ook omgevingsfactoren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van ADHD. Dit zijn factoren die mogelijk een rol spelen:
    • Te vroeg zijn geboren
    • Een laag geboortegewicht
    • Middelengebruik door de moeder tijdens de zwangerschap (alcohol/drugs/roken)
    • Ruzie en stress in het gezin
    • Vroegere traumatische ervaringen
    • Kindermishandeling en verwaarlozing 

Behandeling

Er is geen behandeling waardoor ADHD overgaat. Wel zijn er verschillende behandelingen die ervoor kunnen zorgen dat u minder last heeft van uw ADHD:

  • Medicijnen: bij ADHD wordt vaak Ritalin voorgeschreven. Dit medicijn zorgt ervoor dat bepaalde stoffen in de hersenen weer in balans zijn. Hierdoor voelen mensen met ADHD zich rustiger en kunnen ze beter werken, leren en opletten. Soms wordt een ander medicijn dan Ritalin voorgeschreven. 
  • Melatonine: mensen met ADHD slapen vaak minder goed. Melatonine slikken kan helpen om deze slaapproblemen tegen te gaan. Dit is belangrijk omdat goede slaap de ernst van ADHD vermindert. 
  • Therapie: bij therapie leert iemand met ADHD meer over wat ADHD inhoudt. Soms worden ook de naasten hierbij betrokken. Vaak zorgt dit voor meer rust voor zowel de persoon met ADHD als de betrokkenen. 
  • Coaching: een coach kan tips geven hoe iemand met ADHD makkelijker met zijn/haar ADHD kan omgaan. 

Trainingen: er worden ook speciale trainingen gegeven waarbij mensen met ADHD leren om beter om te gaan met hun ADHD. Ze leren bijvoorbeeld om langer hun aandacht vast te houden en om beter dingen te onthouden.

ADHD en autorijden

Invloed ADHD op autorijden

Goed en veilig autorijden vereist bepaalde vaardigheden, zoals een goede concentratie en het verdelen van aandacht. Dergelijke competenties kunnen lastiger zijn voor mensen met ADHD. Autorijden met ADHD is daarom soms een grotere uitdaging. Het is dan ook belangrijk dat u bij het CBR meldt dat u ADHD heeft. 

Beoordeling CBR

Het CBR bepaalt of u ondanks uw ADHD rijgeschikt bent. Dit doen zij aan de hand van een Gezondheidsverklaring, informatie van een psychiater en soms een rijtest. De Gezondheidsverklaring vult u zelf in via Mijn CBR. Hier beantwoordt u een aantal vragen en geeft u aan dat u ADHD heeft. Vul de Gezondheidsverklaring meteen in wanneer u begint met rijlessen, zodat u ruim op tijd de beoordeling van het CBR ontvangt. Na het beoordelen van uw Gezondheidsverklaring krijgt u van het CBR een verwijzing naar een onafhankelijke psychiater. Hij of zij stelt u een aantal vragen en adviseert het CBR vervolgens over uw rijgeschiktheid. Soms moet u ook een rijtest doen. Aan de hand van het advies van de psychiater en de eventuele rijtest bepaalt het CBR of u rijgeschikt bent. 

Bent u rijgeschikt verklaard? Dan kan uw rijschool een rijexamen voor u aanvragen. Als u slaagt voor het examen, krijgt u meestal het gebruikelijke rijbewijs, met een onbeperkte geldigheidsduur. 

ADHD en medicatie bij autorijden

Mensen met ADHD gebruiken vaak medicijnen als methylfenidaat (Ritalin) of dexamfetamine voor een betere beheersing van hun symptomen. Dit kan een positieve invloed hebben op hun rijgedrag, bijvoorbeeld omdat ze zich rustiger voelen en ze zich beter kunnen concentreren. ADHD-medicatie kan echter ook van negatieve invloed zijn op het rijgedrag. De medicijnen kunnen namelijk bijwerkingen hebben, zoals slaperigheid, duizeligheid of onrust. Als iemand met ADHD last heeft van dergelijke bijwerkingen, kan het gevaarlijk zijn om te rijden. 

Meestal mag u met ADHD-medicatie autorijden. Hiervoor moet u wel toestemming hebben van uw (huis)arts of rijbewijskeuringsarts. Ook moet u er rekening mee houden dat u niet meer dan de voorgeschreven dosering gebruikt. Heeft u last van bijwerkingen? Dan mag u niet deelnemen aan het verkeer. 

Meer over medicijnen leest u in ons blog Veilig rijden met medicijnen.

phone
Mag ik met dexamfetamine autorijden?
Ja, u mag met dexamfetamine autorijden. Alleen op de eerste 3 dagen van het gebruik van dit medicijn mag u niet rijden. Ook als u last heeft van bijwerkingen moet u stoppen met autorijden. 
phone
Hoe zit het met methylfenidaat en autorijden?
U mag met methylfenidaat autorijden. Ook hierbij geldt dat u moet stoppen met rijden als u last heeft van bijwerkingen.
phone
Is er een speciale ADHD rijbewijskeuring?
Nee, er is geen speciale ADHD rijbewijskeuring.

Heeft u vragen over een medische keuring bij ADHD? Bekijk onze pagina hierover dan eens voor meer informatie.

Auteur informatie
Esther Reitsema
Communicatiespecialist
Dit artikel is gepubliceerd op 23 september 2024 en is het laatst aangepast op 17 maart 2025.